Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2013-2014 üretim döneminde kuraklık ve don başta olmak üzere hemen hemen bütün afetleri yaşayan çiftçilerin, bu üretim sezonuna da afetlerle başladığını bildirdi. Bayraktar, riskten korunmanın yolunun ise sigortadan geçtiğini söyledi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2013-2014 üretim döneminde kuraklık ve don başta olmak üzere hemen hemen bütün afetleri yaşayan çiftçilerin, bu üretim sezonuna da afetlerle başladığını söyledi. Bayraktar, “Çiftçimizi 2015 de afetlerle karşıladı. Ülke genelinde kar yağışı hububat üretim bölgelerinde çiftçilerin yüzünü güldürürken, aşırı yağış, su baskını ve kar tarlada ürünü olan çiftçilerimizin afet yaşamasına neden oldu” dedi. Bayraktar, risklerden korunmanın yolunun ise sigortadan geçtiğini sözlerine ekledi.
Doğal afetlerin devam ettiğine dikkati çeken Bayraktar, 31 Aralık 2014 tarihinden sonraki doğal afetlerden zarar gören çiftçilerin kredi borçlarının bir yıl süreyle ve faizsiz ertelenmesi gerektiğini belirtti.
Yazılı açıklama yapan Bayraktar, şunları kaydetti: “Yeni yıla girdiğimiz bugünlerde mevsim normallerinin altında gerçekleşen hava sıcaklıkları ve ülke genelinde gerçekleşen kar yağışı, kış aylarının sıkıntılarını da beraberinde getirdi. Son bir ay içinde meydana gelen aşırı yağmur ve su baskınları, Muğla Ortaca’da narenciye, Edirne’de çeltik ve mısır, Aydın İncirliova, Germencik ve Söke’de buğday, mısır, yem bitkilerinde, Manisa Akhisar ve Turgutlu’da, Sakarya’da sebzelere zarar verdi. Aşırı kar yağışı, Bilecik ile Eskişehir Mihalıççık, Tepebaşı ve Sarıcakaya’da seralara ve kışlık sebzelerde zarara yol açtı. Manisa ve Aydın’da besi çiftlikleri zarar gördü. Manisa ve Sakarya’da, nehir taşması, kar yağışı yüzünden çatı çökmesi gibi nedenlerle yüz binlerce kanatlı telef oldu. 13 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla 23 Ağustos 2013-31 Aralık 2014 tarihleri arasında meydana gelen afetlerden zarar gören çiftçilerimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandıkları düşük faizli kredi borçları, yüzde 3 faizle bir yıl süreyle ertelenmişti. Doğal afetler devam ediyor. 31 Aralık’tan sonraki doğal afetlerden zarar gören çiftçilerimizin kredi borçları da ertelenmelidir.”
Son bir ayda görülen doğal afetler
Bayraktar, 2014 Aralık ve 2015 Ocak ayının ilk haftasında yaşanan afetlerle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
“9 Aralık 2014 tarihinde aşırı yağışlar ve Bulgaristan’ın baraj kapaklarını açması ile yaşanan su baskınından etkilenen yerler;
Edirne: Bulgaristan ve Trakya’da gerçekleşen aşırı yağışlar, tarım arazilerini sular altında bıraktı. Gerçekleşen aşırı yağışlar nedeniyle Bulgaristan’ın Meriç nehri üzerindeki baraj kapaklarını açması, Edirne’de tarım arazilerinin su altında kalmasına neden oldu. Aşırı yağışlar ilde hasadı yapılmamış az miktardaki çeltik ve mısır ürünlerine zarar verdi.
19 Aralık 2014 tarihinde yaşanan aşırı yağışlardan etkilenen yerler;
Muğla Ortaca: İlçede gerçekleşen aşırı yağışlar, hasadı henüz yapılmamış narenciye bahçelerine zarar verdi. Aşırı yağışlardan dolayı bahçelerde gerçekleşen su birikimleri, yere düşen meyveleri çürütürken, hasadın yapılamamasına ve ürün kaybına neden olmaktadır.
30-31 Aralık 2014 tarihinde aşırı yağışlardan ve Büyük Menderes’in taşmasından etkilenen yerler;
Aydın İncirliova, Germencik, Söke: Bu ilçelerde geçen ve son günlerde hiç kesilmeyen yağmur nedeniyle, Büyük Menderes nehri iki ayrı noktada taştı. Tarım arazileri ve bazı besi çiftlikleri sular altında kaldı. Buğday, mısır ve yem bitkisi gibi pek çok ürünün ekili olduğu binlerce dönüm tarım arazisi su altında kaldı.
31 Aralık 2014 tarihinde yaşanan yoğun kar yağışından etkilenen yerler;
Bilecik: İlde yaşanan yoğun kar yağışı, 5 bin dekar alanda yer alan seraların zarar görmesine ve yıkılmasına neden oldu. Seralarda yetiştirilen marul ve soğan gibi ürünler zarar gördü. Tarım İl Müdürlüğü hasar tespit çalışmalarına başladı. Zarar gören seraların genelinin eski olması nedeniyle tarım sigortası yaptırılamamış. İlde üreticiler büyük zarar gördü.
Eskişehir Mihalgazi, Sarıcakaya, Tepebaşı ve İnönü: Bu ilçelerde gerçekleşen yoğun kar seralara ve ürünlere zarar verdi. İlde yapılan hasar tespit çalışmaları sonucu ön tespitler yapıldı. Yapılan tespitlere göre; Sarıcakaya, Mihalgazi, İnönü ve Tepebaşı’nda 445 çiftçiye ait 872 dekar örtü altı tarım alanında zarar tespit edildi. Mihalgazi ‘de 6 mahallede 316 çiftçiye ait serada 510 dekar alan, Sarıcakaya’da 7 mahallede 103 çiftçiye ait serada 281 dekar alan, Tepebaşı’da 10 mahallede 25 çiftçiye ait serada 80 dekar alan ve İnönü’de 1 çiftçiye ait 1,5 dekarlık serada zarar gerçekleşti. Seralarda mevsim itibariyle yetiştirilen roka, soğan, kıvırcık marul, maydanoz ürünleri zarar gördü.
Afet yaşayan Bilecik ve Eskişehir illerinde zarar gören seralar için başvuru yapılmasına rağmen, çoğu serada ön tespit çalışmaları sonucunda tarım sigortası poliçesi düzenlenmediği saptanmıştır. Seraların sigortaya kabul şartları yeniden gözden geçirilmelidir. Üretim şartlarının zorlaştığı kış aylarında üretime devam etmekte olan üreticilerin seralarında ve tarlalarında oluşan zararların karşılanması için ek destek verilmelidir.
1-2 Ocak 2015 tarihinde aşırı yağışlardan, Gediz ve Sakarya nehirlerinin taşmasından etkilenen yerler;
Manisa, Akhisar, Turgutlu, Kırkağaç: Manisa’nın Akhisar ve Turgutlu ilçeleri başta olmak üzere il genelinde gerçekleşen kar yağışı, 120 bin dekarda dikili zeytinliklere ve 860 dekar alanda kurulu seralara ve ürünlere zarar verdi. Ayrıca Gediz nehrinin taşması sonucu tarım arazileri sular altında kalırken, toplam 22 bine yakın kanatlı telef oldu. Manisa’nın Kırkağaç’ın da içinde bulunduğu çeşitli ilçelerinde on binlerce kanatlının, kar yağışı sonucu çatı çökmeleri yüzünden telef olduğu görüldü. Bölgedeki 70’in üzerinde besi çiftliği su baskınlarına maruz kaldı. İlde tarım arazilerinde ekili olan karnabahar, brokoli ve lahana ürünleri zarar gördü. Üzüm bağları da su altında kaldı ancak, suların çabuk çekilmesi nedeniyle zararın boyutu artmadı.
Sakarya: İlde kar sularının erimesi sonucu ekili tarım arazilerini su bastı. Sakarya Nehri boyunca uzanan vadide marul dikili olan seralar zarar gördü. Zarar gören seralarda büyük maddi kayıp oluşurken, marul ve taze soğan gibi kış sebzeleri zayi oldu. Sakarya Gevye’de kar yağışı yüzünden çöken çatı nedeniyle 50 bin kümes hayvanı telef oldu.
2 Ocak 2015 tarihinde aşırı kar yağışından etkilenen yerler;
Kütahya Simav: İlçede gerçekleşen aşırı kar yağışı, seraların yıkılmasına, ürünlerin donmasına neden oldu. İlçede seracılığın yoğun yapıldığı merkez, Eynal, Çitgöl ve Naşa beldelerinde 200 dekar alanda yer alan seralarda marul, fasulye, domates gibi ürünleri zarar gördü.
2 Ocak 2015 tarihinde hortumdan etkilenen yerler;
Hatay: İlde gerçekleşen hortum seralara zarar verdi. Hortum afeti bazı seraların yıkılmasına neden olurken, çoğu seranın direkleri yerinden söküldü. Seralarda ekili bulunan domates ve biberlerde zarar meydana geldi.
4 Ocak 2015 tarihinde aşırı kar yağışından etkilenen yerler;
Bursa İnegöl: İlçede aşırı kar yağışı seralara ve ürünlere zarar verdi. İlçede oluşan kar yükü naylon seraların yıkılmasına neden olurken, ürünler zarar gördü.
7 Ocak 2015 tarihinde aşırı kar yağışı ve dondan etkilenen yerler;
Bursa Mudanya: İlçede aşırı kar yağışı zeytin ve meyve ağaçları zarar gördü. Aşırı kar yüküne dayanamayan ağaç dallarında kırılmalar oluştu.
İzmir Gümüldür, Ürkmez ve Seferihisar: İlde aşırı soğuk ve don afeti ağaçta kalan narenciyelere ve zeytinlere zarar verdi. Satsuma mandalina üretiminin yoğun olarak yapıldığı Gümüldür, Ürkmez ve Seferihisar’da çiftçilerin önemli geçim kaynağı olan mandalinalar hasat edilemez duruma geldi. İlde zeytin hasadının henüz yapılmadığı dağlık kesimlerde ürünler aşırı soğuktan zarar gördü. Bazı zeytin ağaçlarında dallarda kırılmalar meydana geldi.”
Riskten korunmanın yolu sigortadan geçiyor
Tarımın her zaman risklere açık bir üretim şekli olduğunu bildiren Bayraktar, “Tarlasını eken çiftçimiz, ürününü hasat edene kadar diken üstündedir. Hasadı yapmadan doğal afetleri atlattım diyemez. Risk sürekli ve büyük olunca, riskten korunmanın yolu sigortadan geçiyor. Çiftçilerimizin yaşayabilecekleri afetlerin yarattığı risklere karşı korunabilmesi için tarım sigortalarını yaptırmaları gerekiyor” dedi.
“Kuraklı ve don riski de sigorta kapsamına alınmalı”
Bayraktar, şunları kaydetti: “Üreticilerin karşılaştıkları riskler karşısında mağduriyetlerinin giderilmesi ve risklere karşı çözüm üretilebilmesi için devlet destekli Tarım Sigortası uygulanıyor. Geçen yıl tarım sigortaları kapsamında yer alan risklere, bu yıl ilave olarak, meyve bahçeleri ile bağlarda dolu ağı ve örtü sistemleri için dolu paketindeki riskler ve dolu ağırlığı riski eklendi. Denizlerde ve iç sularda yetiştirilen su ürünlerinin ölüm riski ile kafes ve ağlar için kazalar, predatör saldırısı, fırtına, hortum ve deprem riskleri, arıcılıkta vahşi hayvan saldırı riski de kapsama alındı. 2015 Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yer alan risklere karşı ürününü tarım sigortası yaptırmak isteyen üreticilerin tarım sigortası yapmaya yetkili sigorta şirketlerinden herhangi birinin acentesine ürünlerin sigorta son kabul tarihlerini kaçırmadan (ürünlerin son kabul tarihlerine ‘www.tzob.org.tr’ adresinden ulaşılabilirler) başvuruda bulunmaları gerekmektedir.”
Çiftçinin en fazla zarar gördüğü kuraklık ve tarla ürünlerinde don riskinin de sigorta kapsamına alınması gerektiğini bildiren Bayraktar, “Teknik ayrıntılar nedeniyle ürününü sigorta yaptıran üreticiler, çoğu zaman tazminat alamıyor. Bu gibi sigorta kapsamı dışında kalan durumlarda, üretici zararları destekle karşılanmalıdır” dedi.
